Thứ Năm, 6 tháng 5, 2010

Ăn và uống trong quá trình tập luyện



Mỗi vận động viên nên tự theo dõi và lựa chọn cho mình những thức ăn thích hợp. Tuy nhiên, những thức ăn đó phải đảm bảo được yêu cầu đủ chất dinh dưỡng và cung cấp đủ năng lượng cần thiết cho hoạt động.


Thực ra, chế độ ăn uống không thể đồng đều cho tất cả vận động viên vì nhiều lý do:

-Đặc điểm hoạt động vận động khác nhau.

- Đặc điểm phát triển sinh lý theo lứa tuổi khác nhau

- Còn có những hoạt động khác trong ngày khác nhau.

-Yêu cầu về cấu trúc,tỷ lệ các thành phần cấu tạo cơ thể và trọng lượng cơ thể theo từng môn thể thao khác nhau.

Vì vậy, cần phân loại vận động viên, cần làm hồ sơ vận động viên, cần kiểm tra hình thái và nắm vững yêu cầu đào tạo của từng vận động viên ở từng môn để có chế độ dinh dưỡng thích hợp.

Cần có chuyên viên về dinh dưỡng theo dõi, đánh giá và điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với từng giai đoạn huấn luyện để dẫn tới trạng thái dinh dưỡng tối ưu vào lúc thi đấu.

Kiểm tra trọng lượng cơ thể vận động viên và cấu trúc các thành cơ thể ( cơ- mỡ) để điều chỉnh trọng lượng tối ưu đặc biệt cho các môn thể thao thi đấu theo hạng cân.

Đối với vận động viên các môn thể thao này cần chú ý:

-Tăng cân hoặc giảm cân cần có thời gian. Mức độ tăng giảm tối đa là 0,5 – 1 kg/tuần. Trong những trường hợp đặc biệt cũng không được giảm quá 2kg/ tuần.

-Tăng hoặc giảm trọng lượng cơ thể trên cơ sở thực đơn hàng ngày để giảm lượng calo mà không giảm các thành phần khác trong thức ăn cộng với sự tăng tiêu hao năng lượng do tập luyện. Cần có sự theo dõi của bác sĩ, nhà dinh dưỡng học và huấn luyện viên.

Đối với mỗi vận động viên cần xác định trọng lượng cơ thể tối ưu cho từng người ở từng môn thể thao. Nếu vận động viên nếu có được trọng lượng tối ưu và tỷ lệ các thành phần cơ, mỡ tối ưu thì sẽ có khả năng về mặt thể chất(ở góc độ sinh lý ) tối ưu cho hoạt động thể thao của họ.

Muốn giảm 1 kg trọng lượng cơ thể/tuần cần có sự cân bằng năng lượng âm tính 1000 kcal/ngày bằng cách giảm thành phần cung cấp năng lượng trong bữa ăn và tăng lượng vận động trong khi vẫn đảm bảo khẩu phần dinh dưỡng khác (protit, vitamin, khoáng..). Chỉ có như vậy mới đảm bảo vẫn tăng khả năng vận động, đảm bảo sức khỏe mà giảm được trọng lượng cơ thể như ý muốn. Sẽ rất sai lầm nếu cho phép vận động viên sử dụng tắm hơi khô (sauna), nhịn ăn, mặc quần áo cao su hoặc ép ra mồ hôi quá nhiều, hoặc sử dụng thuốc tân dược. Tất cả những biện pháp giảm trọng lượng cơ thể không sinh lý này vẫn dẫn đến những thay đổi bệnh lý cho vận động viên và nhiều khi nguy hiểm đến tính mạng do mất cân bằng sinh lý, do giảm khả năng chú ý và đặc biệt độc hại cho hệ thần kinh.

Cũng như vậy nếu chúng ta muốn tăng trọng lượng cơ thể cho vận động viên. Phải thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý và tập luyện để tăng sức mạnh tăng sự phì đại của cơ.

Chế độ ăn uống cho vận động viên tốt nhất là 5 bữa trong ngày, trong dó 3 bữa ăn chính cần có đầy đủ tất cả các chất đủ năng lượng và dinh dưỡng.

Tỷ lệ thành phần thức ăn cho một số yêu cầu cụ thể trong thể thao nên như sau:

1.Tăng trọng lượng cơ thể trên cơ sở tăng cơ bắp là tăng trọng lượng tích cực:

15 – 18% - protit

22 – 25% - libit

50 – 55 % - gluxit

2. Cho vận động viên trẻ cơ thể đang phát triển và cần có sự phì đại của cơ:

20% - protit

25% - lipit

55% - gluxit

Nói chung khi làm việc nhẹ thì nhu cầu năng lượng được thõa mãn bằng con đường chuyển hóa gluxit và lipit, năng lượng do gluxit cung cấp lúc đó khoảng 60% tổng nhu cầu năng lượng. Vận động nặng hơn thì thì gluxit đốt cháy mạnh hơn lên và khi vận động đến tối đa thì toàn bộ năng lượng cần cho hoạt động là do đốt cháy gluxit. Nếu vận động và kéo dài,kho dự trữ gluxit sẽ cạn, hàm lượng đường trong máu giảm và biểu hiện đầu tiên của nó là mệt mỏi xuất hiện. Từ đó ta thấy việc cung cấp gluxit thông qua thực đơn với tỷ lệ thích đáng là hết sức quan trọng.

Vì vậy, thành phần bữa ăn trong giai đoạn huấn luyện thể lực nên bố trí tỷ lệ gluxit cao trên cơ sở các thức ăn như: Cơm, bánh mỳ, các loại đậu, đỗ, sữa, hoa quả và rau xanh. Tối thiểu một ngày vận động viien cần ăn 500g chất bột được chế biến ở các dạng khác nhau.

Ngoài ra, trong tập luyện, nhất là những ngày nắng nóng, việc bù nước và các chất khoáng mất đi là rất cần thiết. Cho vận động viên uống nước khoáng, nước hoa quả là tốt nhất. Nên nhớ rằng cơ thể vận động viên chịu đựng nước ngọt rất kém nên chỉ dùng nước ngọt như dung dịch glucoza 2,5 – 10%. Hình thức bù nước bằng những bát canh chất lượng cao trong bữa ăn cũng rất cần quan tâm.

Không có nhận xét nào :

Đăng nhận xét